Ποιός είναι ο σκοπός του έργου;
Σκοπός της πρότασης είναι η δημιουργία ενός πλήρους εκπαιδευτικού προγράμματος το οποίο θα μυήσει τα κωφά και
με προβλήματα ακοής νήπια στην διαδικασία της ανακύκλωσης και περιβαλλοντικής διατήρησης εν γένει,
χρησιμοποιώντας σύγχρονα εκπαιδευτικά τεχνολογικά εργαλεία, εκπαιδευτικό παραμύθι και εκπαιδευτικό παιχνίδι.
Παρά τις αλλαγές στάσεων και εκπαιδευτικών πρακτικών στην εκπαίδευση κωφών και βαρήκοων παιδιών, η πρόκληση
κάλυψης των γλωσσικών αναγκών τους παραμένει υψηλή. Πολλά ακούοντα παιδιά από διαφορετικά γλωσσικά και
πολιτισμικά υπόβαθρα φτάνουν στο σχολείο με περιορισμένη ικανότητα στην γλώσσα της πλειοψηφίας. Παρ’ όλα
αυτά, τα κωφά παιδιά μπορούν να αποκτήσουν ακαδημαϊκές δεξιότητες κατάλληλες για την ηλικία τους (Krashen,
1996· Thomas & Collier, 2002). Η ιδιόμορφη όμως ανομοιογένεια των κωφών παιδιών που εγγράφονται στα σχολεία
γενικής ή ειδικής εκπαίδευσης, είναι ένα από τα πιο σοβαρά ζητήματα που έχει να αντιμετωπίσει η εκπαιδευτική
κοινότητα. Εξαιρώντας τα κωφά παιδιά που μεγαλώνουν σε μια οικογένεια με Κωφά μέλη που χρησιμοποιούν
Νοηματική Γλώσσα και τα οποία την αναπτύσσουν ως πρώτη γλώσσα αυθόρμητα και φυσικά, τα περισσότερα κωφά
παιδιά σχολικής ηλικίας (95%) μεγαλώνουν σε οικογένειες ακουόντων γονέων.
Κάποια παιδιά την χρονική περίοδο έναρξης της σχολικής φοίτησης έχουν αναπτύξει στοιχειώδη προφορική
επικοινωνία, κάποια χρησιμοποιούν μεικτό κώδικα, προφορικής γλώσσας και «σπιτικά» νοήματα. Στην πλειονότητά
τους όμως δεν έχουν αναπτύξει επαρκή επικοινωνιακό κώδικα. Κάποια δε από αυτά θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν
«άγλωσσα» ή, ακριβέστερα, ότι έχουν υποστεί γλωσσική αποστέρηση στην πιο κρίσιμη περίοδο γλωσσικής ανάπτυξης.
Στον αγώνα για την κατάκτηση μιας φυσικής και ολοκληρωμένης γλώσσας, τα κωφά παιδιά δεν ξεκινούν όλα από την
ίδια αφετηρία.
Δεδομένου ότι η εκπαίδευση των παιδιών αυτών επικεντρώνεται στην γλωσσική ανάπτυξη και στην κάλυψη των
γλωσσικών ελλείψεων, πολλές φορές αμελείται η καλλιέργεια άλλων γνώσεων και δεξιοτήτων που πρέπει να έχουν τα
νήπια. Υπάρχει πλούσιο και πρωτότυπο υλικό για την ανάπτυξη του λεξιλογίου και της γλώσσας των κωφών παιδιών
αλλά σχεδόν καθόλου υλικό για την ανάπτυξη δεξιοτήτων όπως η οικολογική συνείδηση, η εικαστική σκέψη, η
διατροφική αξία, κα.
Πιο συγκεκριμένα, στην ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα δεν υπάρχει οργανωμένο εκπαιδευτικό υλικό για την
ανάπτυξη οικολογικής συνείδησης που να είναι κατάλληλο και προσαρμοσμένο στις εκπαιδευτικές ανάγκες των κωφών
και βαρήκοων μαθητών. Με την πρόταση αυτή προσπαθούμε να καλύψουμε τις ανάγκες αυτές, προσφέροντας στα
κωφά και βαρήκοα νήπια τις ίδιες ευκαιρίες μάθησης με τα ακούοντα νήπια.
Η πρόταση υποβάλλεται στην Ελληνική γλώσσα, καθώς αυτή αποτελεί την επίσημη γλώσσα των συμμετεχόντων
οργανισμών. Ωστόσο, ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο επιλέχθηκε η Ελληνική γλώσσα είναι διότι μέρος του
εκπαιδευτικού υλικού θα παρουσιαστεί στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα, με την παρούσα πρόταση να αποτελεί έναν
πρωταρχικό οδηγό υλοποίησης.
Ποιοι είναι οι αποδέκτες των παραδοτέων και του υλικού που θα παραχθεί;
Το υλικό που θα δημιουργηθεί από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα βοηθήσει εκπαιδευτικούς της ειδικής αλλά και της
γενικής εκπαίδευσης, καθώς θα τους δοθούν σχέδια μαθημάτων και πολλά επιπλέον ψηφιακά υλικά, ώστε να
οργανώσουν καλύτερα το μάθημα τους και βέβαια να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της οικολογικής συνείδησης των
κωφών παιδιών. Το υλικό αυτό θα μπορεί να βοηθήσει και εκπαιδευτικούς που διδάσκουν ακούοντα παιδιά, καθώς θα
έχει πολύ καλή οπτικοποίηση των πληροφοριών, όπως άλλωστε απαιτείται στην εκπαίδευση των κωφών παιδιών.
Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί και από γονείς οι οποίοι θα έχουν πρόσβαση στο απαραίτητο λεξιλόγιο και θα
μπορούν να το επικοινωνήσουν με τα κωφά παιδιά τους.
Επιπλέον, το υλικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ενταξιακά σχολικά προγράμματα γενικών σχολείων όπου φοιτούν
κωφοί και ακούοντες μαθητές (Τμήματα Ένταξης, παράλληλη στήριξη). Η οπτικοποιημένη παρουσίαση του
περιεχομένου, του λεξιλογίου και των ψηφιακών εφαρμογών θα διευκολύνει την αμφίδρομη επικοινωνία κωφών και
ακουόντων μαθητών και εκπαιδευτικών.
Που αλλού μπορεί να αξοποιηθεί το παραδοτέο υλικό;
Κατά το σχολικό έτος 2021-2022 στα ωρολόγια προγράμματα των νηπιαγωγείων εντάχθηκαν τα «εργαστήρια
δεξιοτήτων».
Τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων αποτελούν καινοτόμο διδακτική και εκπαιδευτική δράση που στόχος τους είναι η ενίσχυση
της καλλιέργειας ήπιων δεξιοτήτων, δεξιοτήτων ζωής και δεξιοτήτων τεχνολογίας και επιστήμης στους μαθητές και
στις μαθήτριες.
Τα εργαστήρια αυτά απευθύνονται τόσο σε ακούοντα παιδιά όσο και σε κωφά παιδιά.
Μια από τις θεματικές ενότητες που καλούνται οι εκπαιδευτικοί να οργανώσουν και να διδάξουν αφορούν στο
περιβάλλον και στην οικολογική συνείδηση. Καλούνται να διδάξουν κωφά παιδιά για θέματα που αφορούν το
περιβάλλον χωρίς να υπάρχει κανένα κατάλληλο προσβάσιμο εκπαιδευτικό υλικό για αυτά. Επομένως η ανάγκη για την
δημιουργία ενός πλήρους εκπαιδευτικού οδηγού – υλικού για τη διαδικασία της ανακύκλωσης και της περιβαλλοντικής
διατήρησης κρίνεται ακόμα πιο απαραίτητη και επιβεβλημένη.
Ανάλογη έλλειψη προσβάσιμου εκπαιδευτικού υλικού υπάρχει και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες και ειδικότερα στην Κύπρο. Η κοινή προφορική, γραπτή και νοηματική γλώσσα Ελλάδας και Κύπρου (παρά τις διαλεκτικές διαφορές) όπως και οι διμερείς συμφωνίες για την εκπαίδευση είναι βασικά κίνητρα ενεργοποίησης των εταίρων της πρότασης.